در فرهنگ لغت، یک فرد بالغ “کسی است که رشدش کامل شده باشد”. از این رو، شخص از بدو تولد تا هنگام رشد کامل، کودک خوانده می شود. و یک نوجوان؟ یعنی گرفتاری و دردسر.
نوجوانان در بسیاری موارد دمدمی، اهل جر و بحث و در برخی موارد پرخاشجو به نظر می آیند. برای چه نوجوانان تا این حد مشکل هستند؟ ولی شاید این خصایص صرفا محدود به نوجوانان در کشورهای ثروتمندتر صنعتی است.
اگر شما در فقر بزرگ شده اید و و هنگامی که تنها ۱۴ سال داشته اید از شما انتظار می رفته که نان آور خانواده باشید دیگر فرصتی برای جر و بحث درباره قد دامنتان یا رنگ مویتان باقی نمی ماند.
کشفی که من در حین تهیه برنامه های فصل” نسل فردا” در بی بی سی کرده ام این است که کودکی و نوجوانی صرفا به تغییرات فیزیکی محدود نمی شوند. بله، یک کودک ۱۴ یا ۱۵ ساله ممکن است در حین وارد شدن به مرحله بلوغ باشد، ممکن است سینه هایش رشد کنند و یا ریش درآورد ولی آیا می توان این شخص را بالغ دانست؟ من اینطور فکر نمی کنم.
رشد کردن
ما برای تهیه این برنامه ها با ده ها کودک، نوجوان و افراد بالغ در چندین قاره صحبت کرده ایم. سعی کرده ایم نسل فردا را که به مرحله بلوغ نزدیک می شوند بشناسیم. نسلی که در دهه های آینده جهان ما را اداره خواهد کرد. آنها درباره رشد کردن تا رسیدن به مرحله بلوغ به ما چنین گفتند:
۰ جان، ۱۴ ساله: ” من آن روزی یک شخص بالغ محسوب می شوم که بتوانم بدون اینکه پدر و مادرم یا کس دیگری مانع من شود هرکاری را که بخواهم انجام دهم.”
۰ شروتی، ۱۵ ساله: ” من بیشتر اوقات احساس می کنم که فرد بالغی هستم ولی برخی اوقات احساس می کنم که چندان مطمئن نیستم.”
سانتوش، ۱۱ ساله، در دهلی برای کودکان خیابانی خدمات بانکی راه انداخته است
۰ مونیکا، ۱۷ ساله: ” من از بعضی جهات احساس می کنم فرد بالغی هستم و از جهات دیگری چنین احساسی را ندارم. من قطعا بین کودکی و بلوغ قرار دارم.”
برداشت غرب از بلوغ، مسئولیت و استقلال است. اگر شما یک کودک باشید، دست کم در جهان غرب، شما نه مستقل هستید و نه از شما انتظار می رود مسئولیت دیگران را به عهده داشته باشید.
اگر یک فرد بالغ باشید انتظار این است که از نظر مالی خودکفا باشید و مسئولیت خودتان، خانواده تان و جامعه تان را بپذیرید.
ولی در کشورهای فقیرتر جهان در حال توسعه، وضع متفاوت است. در مناطق روستایی در کشور غنا درغرب آفریقا با پسر ۱۴ ساله ای برخورد کردم که در ماهیگیری به عمویش کمک می کرد. او می گفت به این دلیل به عمویش در ماهیگیری کمک می کند که به پول احتیاج دارد و از این پول برای خرید چیزهای مورد نیازش مانند کتاب یا کفش استفاده می کند. وی می گفت البته بخشی از این پول را هم به خانواده اش می دهد.
در دهلی پایتخت هند، با سانتوش، یک پسر ۱۱ ساله آشنا شدم که شاید جوانترین بانکدار جهان باشد. کار او این است که به اداره یک بانک مخصوص کودکان کمک می کند. او محل امنی را برای پس انداز در اختیار کودکانی قرار می دهد که از فروش های جزئی در خیابان های کثیف دهلی پول کمی یه دست می آورند. سانتوش یک فرد بالغ نیست ولی مسلما می تواند مسئولیت بزرگسالان را بپذیرد.
در مرحله بلوغ، در بدن ما تغییراتی حاصل می شود و از نظر جسمی و روحی بیشتر شبیه یک فرد بالغ می شویم. اما در بیشتر کشورها طبق قانون فرد تا هنگامی که به سن ۱۸ سالگی نرسیده یک فرد بالغ محسوب نمی شود. علاوه براین غالبا انتظار می رود که تا رسیدن به ۱۸ سالگی و حتی بیشتر، شخص به صورت تمام وقت تحصیل را دنبال کند. جای تعجب نیست که نوجوانان سردرگم می شوند.
در برخی فرهنگ ها برای کمک به تین ایجرها برای پرکردن فاصله بین کودکی و بلوغ مراسم و آیین هایی در نظر گرفته شده است. مردم قبیله کروبو، در غنا یک چنین مراسمی را برگزار می کنند. در مراسمی که ما ناظر آن بودیم ۶ دختر روستایی که سینه بعضی از آنان عریان بود در دوطرف رئیس قبیله با ناراحتی روی صندلی های پلاستیکی نشسته و منتظر مراسم مربوط به بلوغ بودند.
تطهیر
هیچ دختر متعلق به قبیله کروبو، اجازه ندارد قبل از انجام مراسم مورد بحث فعالیت جنسی داشته باشد.
همسر رئیس قبیله می گوید: “این مراسم برای آماده شدن جهت ازدواج است. ما جسم را برای ازدواج پاک می کنیم. ما دختران را ازدهکده بیرون برده و به آنها یاد می دهیم که چگونه به همسرانشان خدمت کنند.”
ولی روابط جنسی در غنا به همان اندازه لندن یا نیویورک مشکل بزرگی است. دختران قبیله کروبو، روابط جنسی را در حالی که سنشان کمتر است تجربه می کنند و در نتیجه اگر دوره مراسم ویژه را نگذرانده باشند داشتن اینگونه روابط موجب ننگ و بدنامی آنها می شود.
سوزان سباع، فعال در زمینه دفاع از حقوق کودکان در غنا، به ما گفت: ” در گذشته برگزاری این مراسم وسیله ای بود برای حمایت از دختران جوان، زیرا در صورتی که آنان قبل از انجام مراسم مورد بحث باردار می شدند تنبیه می شدند. ولی اکنون این موضوع تحریف شده است و دختران برای اینکه عملا جواز فعالیت جنسی را بدست آورند زودتر مراسم تطهیر را برگزار می کند. در نتیجه تمام مفهوم گذر از نوجوانی و رسیدن به مرحله بلوغ لوث شده است.”
بلوغ فیزیکی، اجتماعی و رسیدن شخص به مرحله بلوغ احساسی، همگام با یکدیگر اتفاق نمی افتد و مسلما اینطور نیست که درست موقعی که شخص ۱۸ ساله می شود این تحولات صورت گیرد.
ولی آنچه که ما دریافته ایم این است که جوانان غالبا دارای این توانایی فوق العاده اند که اعم از اینکه چند سال داشته باشند مانند افراد بالغ رفتار کنند و برخی مواقع حتی از خود بزرگسال ها نیزعاقل تر و بالغ تر به نظر می رسند.
